wróć do menu

Krucze Skały - Jerzamnice-Zdrój

Nie zawsze krajobraz, który mamy okazję podziwiać dzisiaj, wyglądał dawniej tak samo. Gdybyśmy znaleźli się w okolicach Jerzmanic-Zdroju około 80 milionów lat temu, ujrzelibyśmy rozległe, płytkie morze. Spływające z okolicznych terenów rzeki niosły między innymi drobiny piasku, pochodzące z erozji budujących okolicę skał. Prze kilka milionów lat piasek osiadał na dnie, tworząc kilkusetmetrową warstwę. Gdy morze ustąpiło, w wyniku różnorodnych procesów, piasek scalał, tworząc skałę - piaskowiec, który możemy oglądać dzisiaj. Strome zbocza doliny Kaczawy to wynik erozyjnego działania wód tej rzeki, ale nie tylko, bowiem na przykład pionowe zerwy skalne Kruczych Skał są także wynikiem działania w tym miejscu kamieniołomu pozyskującego kiedyś piaskowiec, cenny materiał budowlany. O jakości jerzmanickiego piaskowca może świadczyć fakt, że w. XVII wieku użyto go m.in. podczas przebudowy dwóch ważnych wrocławskich budowli: kościoła św. Elżbiety oraz ratusza. Kamieniołom nie działa od wielu dziesiątków lat i już przed II wojną światową Krucze Skały były pomnikiem przyrody, przyciągając rzesze turystów i kuracjuszy wędrujących po okolicznych wzgórzach.

Złoto, skarby i ludzie…

Wiadomo powszechnie, że przepływająca w pobliżu Kaczawa jest rzeką złotonośną, przynoszącą dawniej spore dochody właścicielom ziem, przez które przepływała. Jednym z obfitszych w złoto jej fragmentów był odcinek, który sięgał w okolice Kruczych Skał, stąd wczesne osadnictwo na tych terenach, sięgające XIII wieku. Warto jednak wiedzieć, że człowiek pojawiał się tutaj znacznie wcześniej, o czym świadczyć może tzw. „skarb z Podgórnika” znaleziony u podnóża Kruczych Skał w 1860 roku. Miejscowy rolnik wykopał wówczas pojemnik z brązu, w którym znajdowały się m.in. sprzączki, groty oszczepów, siekierki, naramienniki, bransolety i nóż. Znalezisko datowane jest na ok. 800 r. p.n.e. Niestety sprzedane zostało przygodnemu kupcowi i tylko jego część trafiła później do wrocławskiego Museum Schlesischer Altertumer (Muzeum Starożytności Śląskich), a obecnie znajduje się w posiadaniu Muzeum Archeologicznego we Wrocławiu.

Popularność Kluczy Skał (ich przedstawienie możemy znaleźć na: wielu pocztówkach i w dawnych opracowaniach opisujących walory okolic) związana była z istnieniem w Jerzmanicach-Zdroju uzdrowiska. Przybywający na długie kuracje schorowani arystokraci chcieli urozmaicenia czasu spędzanego w kurorcie i jedną z atrakcji były wycieczki na Krucze Skały i do Skalnego Źródła (Felsenquelle, zwanego też Źródłem św. Jadwigi). Wytyczony szlak pozwalał na wejście wykutymi w skale stopniami na skraj urwiska, skąd można było podziwiać piękną panoramę.

W Kruczymi Skałami związana jest legenda o okrutnych braciach.

W najbliższym otoczeniu znajduje się zabytkowy budynek dworca kolejowego z 1896 roku. oraz rzeka Kaczawa i jej dopływ – Drążnica.

Uwaga dla zwiedzających: górna krawędź odsłonięcia skalnego nie posiada zabezpieczeń. Zagrożenie upadkiem z dużej wysokości!

Współrzędne geograficzne skał:
51º6'47.693"N 15º53'29.215"E