wróć do menu

Zabytkowy XVII Dwór – obecnie szkoła podstawowa w Gierałtowcu

Gierałtowiec jest wsią o proweniencji średniowiecznej, należał do możnych i znanych na Śląsku rodów m.in. Richthofenów, Stollbergów, Reuissów, Pucklerów. Dwór usytuowany jest w południowej części wsi na terenie parku założonego w XIX wieku. Zachowana bryła oraz detale architektoniczne wskazują na początek wieku XVII jako okres budowy ww. obiektu, który poddano przebudowie w wieku XIX (dach, okna, taras i schody od strony ogrodu), która zatarła częściowy jego pierwotne cechy stylowe. Budowla jest podpiwniczona, trójkondygnacyjna, nakryta płaskim, czterospadowym dachem. Jest to obiekt założony na rzucie regularnego czworoboku o układzie trójtraktowym z sienią przelotową, umieszczoną w trakcie środkowym, z tunelową klatką schodową. Okazała sień nakryta jest 3- przęsłową kolebą koszową z lunetami, rozdzieloną szerokimi gurtami. Nieregularnie rozplanowana, 7-osiowa fasada zaakcentowana została arkadowym portalem z herbowym tympanonem oraz z siedziskami koszowymi. Archiwolta i nisze dekorowane są arabeską, nadłucza portalu zdobią uskrzydlone aniołki, w kluczu pełnoplastyczna główka. Gładkie elewacje budowli ujęte są na narożach masywnymi, kamiennymi boniami. Dwór, pomimo XIX-wiecznej przebudowy, zachował pierwotne, renesansowe rozplanowanie wnętrza oraz renesansowy detal, wobec powyższego stanowi świadectwo minionej epoki, śląskiej architektury nowożytnej i jej historycznych przemian.

Ponadto jest przykładem rozwoju śląskiego budownictwa rezydencjonalnego nierozerwalnie związanego z historią śląskich rodów. Jako dzieło stanowiące materialne świadectwo historii budownictwa i wsi Gierałtowiec, którego zachowanie leży w interesie społecznym, ze względu na posiadane wartości historyczne, artystyczne i naukowe ww. obiekt podlega ochronie i opiece.

W roku 2008 Decyzją Dolnośląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków we Wrocławiu dwór został wpisany do rejestru zabytków.

W 2019 roku przeprowadzono roboty budowlane polegające na renowacji remoncie i osuszeniu elewacji budynku XVII- wiecznego dwom. Wykonanie prac było konieczne dla poprawy stanu technicznego oraz zachowania i wyeksponowania jego wartości artystycznych, historycznych i naukowych.

Historia szkoły Podstawowej w Gierałtowcu sięga XVII w. na co wskazują zachowane dokumenty. Przedwojenna szkoła w Gierałtowcu była szkołą ewangelicką, a tuż przed wybuchem i do zakończenia II wojny światowej - szkołą powszechną. W czasie działań wojennych budynek szkoły uległ całkowitemu zniszczeniu. Dopiero od roku szkolnego 1959/1960 rozpoczęła się w obecnym budynku działalność oświatowa. Obecnie do Szkoły Podstawowej w Gierałtowcu uczęszczają dzieci przedszkolne od 3 roku życia oraz uczniowie klas I - VIII. Dzieci dowożone są z 9 okolicznych wiosek z terenu gminy: Złotoryja, Chojnów i Miłkowice.

Współrzędne geograficzne obiektu:
51º10'40.51"N 15º59'32.335"E